Μετεξεταστέοι μετά το κραχ

Την άνοιξη του 2007 όλα έδειχναν ότι η κρίση θα περιοριζόταν στην αγορά ακινήτων των ΗΠΑ. Τον Απρίλιο του 2007, όταν έσκασε η αγορά στεγαστικών δανείων χαμηλής εξασφάλισης με τη χρεοκοπία αρχικά της επενδυτικής τράπεζας New Century Financial, ανησύχησαν μόνο οι μυημένοι. Ακόμη, όμως, και στις 15 Σεπτεμβρίου του 2008 που βούλιαξε ο κολοσσός, κανείς δεν ήταν πιο σοφός. Επικρατούσε πλήρης άγνοια για το «δέον γενέσθαι».

Αν ο τότε επικεφαλής της Fed Μπεν Μπερνάνκι δεν υποτιμούσε την κρίση στην αγορά ακινήτων, αν πολιτικοί και κεντρικοί τραπεζίτες ήταν τεχνίτες, αν είχαν γίνει ενέργειες ώστε να αποτραπεί η χρεοκοπία της Lehman, αν ο τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Χένρι Πόλσον, πρώην επικεφαλής της επενδυτικής τράπεζας Goldman Sachs, δεν ήταν άσπονδος εχθρός του επικεφαλής της Lehman Ρίτσαρντ Φαλντ, αν... αν... αν... η παγκόσμια οικονομία δεν θα παρασυρόταν σε βαθιά ύφεση, οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν θα ενισχύονταν με δισεκατομμύρια από την «τσέπη» των φορολογουμένων, που ξαναπλήρωσαν τον λογαριασμό με λιτότητα, η «θωρακισμένη» δεν θα παράδερνε στις αγορές χαμένη και στα μνημόνια δεμένη.

Ποιος τα λέει αυτά; Υποθέσεις, που μένουν υποθέσεις για το απέραντο εργοτάξιο των χρηματαγορών. Το θέμα είναι τι συνέβη μετά το κραχ και αν το πάθημα έγινε μάθημα. Ο Μάρτιν Γουλφ στους «Financial Times» δεν βλέπει λιμάνι. «Προσπάθησαν να μας γυρίσουν στο παρελθόν. Για να είμαστε δίκαιοι σε ένα καλύτερο παρελθόν. Λίγοι αμφισβήτησαν την αξία των τεράστιων μεγεθών δραστηριότητας του χρηματοοικονομικού τομέα που εξακολουθούμε να έχουμε ή αναγνώρισαν τους κινδύνους περαιτέρω μεγάλων χρηματοπιστωτικών κρίσεων.

Δεν είναι να απορείς γιατί οι λαϊκιστές είναι τόσο δημοφιλείς, δεδομένης αυτής της αδράνειας, χωρίς να αναφέρουμε τη θλιβερή εμπειρία που είχαν τόσο πολλοί πολίτες μετά την κρίση και, σε σημαντικές περιπτώσεις, πριν απ’ αυτή. Η επίμονη πίστη στην προ κρίσης συμβατική σοφία είναι εντυπωσιακή. Μια καλύτερη εκδοχή του προ 2008 κόσμου απλώς δεν φτάνει. Οι άνθρωποι θέλουν καλύτερο μέλλον». Οι άνθρωποι θέλουν να είναι παρόντες.